Gazy w jelitach - skąd się biorą?

W przewodzie pokarmowym człowieka każdego dnia wytwarzane są gazy w wyniku fermentacji bakteryjnej niestrawionego w jelicie cienkim pokarmu. Drugim istotnym źródłem gazów jest powietrze połykane podczas jedzenia lub żucia gumy3. Eliminacja gazów odbywa się przez odbyt oraz na drodze szlaków alternatywnych, np. przez adsorpcję jelitową, ponadto gazy zużywane są przez mikroflorę jelitową2. Dzienne oddawanie gazów u ludzi zdrowych odbywa się 14-25 razy na dobę2.

U zdrowego człowieka objętość gazów w jelitach wynosi około 200 ml, z czego 90% stanowi azot2. Niekiedy jednak produkcja gazów jest zwiększona. W związku z występowaniem nadmiernych ilości gazów często pojawiają się objawy ze strony układu pokarmowego, np. wzdęcia3.

Przyczyny nadmiernych gazów w jelitach

Zwiększona produkcja gazów w jelitach może mieć bardzo wiele przyczyn. Wśród najczęstszych wymienia się1,3:

• spożywanie pokarmów gazotwórczych (np. fasoli, roślin strączkowych),
• zwiększone połykanie powietrza podczas żucia gumy lub palenia papierosów,
• picie napojów gazowanych,
• brak możliwości odbijania połkniętego powietrza (dotyczy np. osób po zabiegu operacyjnym z powodu refluksu żołądkowo-przełykowego),
• zwolnienie czasu pasażu jelitowego (mechaniczne upośledzenie drożności przewodu pokarmowego: czynnościowe lub polekowe),
• upośledzenie trawienia i wchłaniania w jelicie cienkim (przyczyną może być np. niedobór laktazy),
• zwiększeniem ilości bakterii w jelicie cienkim.

Kiedy nadmierne gazy w jelitach są powodem do niepokoju?

Nadmierne gazy w jelitach mogą być bardzo uciążliwe i obniżać jakość życia. Trzeba jednak zdać sobie sprawę z tego, że wzdęcie brzucha oraz częste oddawanie dużych ilości gazów towarzyszą wielu zaburzeniom gastroenterologicznym. Istnieje wiele patomechanizmów będących przyczyną wspomnianych zaburzeń, dlatego w przypadku ich występowania wskazana jest konsultacja z lekarzem2.

Wykonanie specjalistycznych badań przy nadmiernych gazach w jelitach jest wskazane przede wszystkim wtedy, gdy występują objawy sugerujące chorobę organiczną przewodu pokarmowego3. W przypadku podejrzenia organicznego podłoża występowania nadmiernych ilości gazów wykonuje się m.in.3:

• przeglądowe zdjęcie jamy brzusznej,
• USG jamy brzusznej,
• badanie endoskopowe,
• oddechowy test wodorowy (rzadko).

Na podstawie wyników powyższych badań można wykluczyć lub potwierdzić, że źródłem występowania nadmiernych gazów jest choroba.

Gazy w jelitach - sprawdzone sposoby

Gazy w jelitach i wzdęcia powinny się zmniejszyć po wyeliminowaniu przyczyny dolegliwości, niestety nie zawsze jest ona znana. Pojawia się więc pytanie, jak pozbyć się wzdęć i gazów domowymi sposobami? Zalecenia dla osób cierpiących z powodu nadmiernych ilości gazów w jelitach są następujące3:

• zaprzestanie żucia gumy,
• picie napojów przez słomkę,
• powolne spożywanie pokarmów i dokładne rozdrabnianie jedzenia w jamie ustnej,
• wykluczenie z diety pokarmów gazotwórczych (m.in. fasoli, kapusty, brukselki, cebuli, chleba, makaronów, produktów zbożowych, jabłek, gruszek, mleka i serów pleśniowych),
• stosowanie probiotyków celem poprawy składu flory jelitowej.

Specjalista może przepisać także lek na gazy w jelitach, który należy przyjmować zgodnie z jego zaleceniami. W łagodzeniu gazów jelitowych zastosowanie znajdują chemioterapeutyki lub inne leki o podobnym działaniu (np. sole bizmutu). Objawowo można przyjmować także leki adsorbujące (węgiel aktywowany) lub środki powierzchniowo czynne (symetykon), które ułatwiają odchodzenie wiatrów3. Symetykon zmniejsza napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu i powoduje ich łatwiejsze usuwanie4. Substancję tę zawiera produkt Ulgix Wzdęcia Max5.

ULGIX WZDĘ CIA MAX - SKRÓCONA INFORMACJA

Ulgix Wzdęcia Max, wyrób medyczny. Skład: 1 kapsułka miękka zawiera 240 mg symetykonu. Zastosowanie: Ulgix Wzdęcia Max stosowany jest w łagodzeniu objawów związanych z nadmiernym nagromadzeniem gazów w żołądku i jelitach powstałych w wyniku fermentacji jelitowej w czasie procesów trawienia. Należą do nich: uczucie pełności, silne wzdęcia, odbijanie, które mogą być m.in. wynikiem błędów dietetycznych. Ulgix Wzdęcia Max stosowany jest także pomocniczo przed wykonaniem badań diagnostycznych w obrębie jamy brzusznej techniką obrazową, takich jak: radiografia, ultrasonografia i endoskopia. Przyczynia się do usunięcia z przewodu pokarmowego gazów i powietrza, przez co poprawia jakość uzyskiwanych obrazów i eliminuje trudności diagnostyczne. Przeciwwskazania: Wyrobu Ulgix Wzdęcia Max nie należy stosować, jeżeli występuje nadwrażliwość na symetykon lub inny składnik wyrobu. Wytwórca: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E.

Bibliografia:

1. Talley N. J., Gastroenterologia i hepatologia w praktyce klinicznej. Jelito cienkie, jelito grube, trzustka, 2010.
2. Gulbicka P., Grzymisławski M., Wzdęcia brzucha - najczęstsze przyczyny i postępowanie, Piel. Zdr. Publ. 2016, 6, 1, 69-76.
3. Wiercińska M., Gazy jelitowe, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2022.
4. Jackowska A., Łukaszyk A., Wzdęcia - mity i fakty, Przegląd Gastroenterologiczny 2008; 3 (5): 243-246.
5. Witryna internetowa: https://ulgix.pl (dostęp: 2022.06.29.).